ลำปาง  เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคเหนือ ตั้งอยู่ในแอ่งที่ราบล้อมรอบด้วยภูเขา มีประวัติศาสตร์เก่าแก่ยาวนาน มีชื่อเรียกอย่างหลากหลายตั้งแต่ เขลางค์นคร, เวียงละกอน, นครลำปาง ฯลฯ ในภายหลังเป็นที่รู้จักกันดีอีกชื่อหนึ่งว่า "เมืองรถม้า" ที่สัมพันธ์กับเอกลักษณ์ของลำปาง

จังหวัดลำปาง"ลำปาง" ในภาษาไทย (บน)
และในคำเมืองอักษรธรรมล้านนา (ล่าง)ชื่อภาษาไทยอักษรไทยลำปางอักษรโรมันLampang ลำปางส่วนหนึ่งของชุดบทความวัฒนธรรมล้านนา ขยายประวัติศาสตร์ขยายผู้คนขยายภาษาขยายประเพณีขยายศาสนาขยายอาหารขยายเทศกาลขยายศิลปะขยายวรรณกรรมและเรื่องเล่าขยายดนตรีและศิลปะการแสดงขยายพื้นที่ในปัจจุบัน  

ภูมิศาสตร์

ลำปางตั้งอยู่ในพื้นที่ราบลุ่มรอบล้อมด้วยหุบเขาจากทุกด้าน ทำให้มีลักษณะเป็นแอ่งกระทะ มีแม่น้ำสำคัญคือ แม่น้ำวังที่มีต้นน้ำอยู่ที่ตอนเหนือ บริเวณอำเภอวังเหนือ ที่ไหลลงจากเหนือสู่ใต้ พื้นที่ราบที่กว้างใหญ่ที่สุดอยู่บริเวณตอนกลางนั่นคือ บริเวณอำเภอเมืองลำปาง อำเภอเกาะคา และอำเภอห้างฉัตร

ที่ตั้ง

จังหวัดลำปางมีพื้นที่ติดต่อกับจังหวัดอื่น ๆ เรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้

ทิศเหนือ ติดกับ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดเชียงราย และจังหวัดพะเยา
ทิศตะวันออก ติดกับ จังหวัดพะเยา จังหวัดแพร่ และจังหวัดสุโขทัย
ทิศใต้ ติดกับ จังหวัดสุโขทัยและจังหวัดตาก
ทิศตะวันตก ติดกับ จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดลำพูน และจังหวัดตาก

ทิวเขาและภูเขา

พื้นที่ของภาคเหนือประกอบด้วยภูเขากระจายอยู่ 3 ใน 4 ของภาค นั่นได้ตัดแบ่งที่ราบลุ่มแม่น้ำให้กระจายออกจากกันไม่เป็นผืนใหญ่เหมือนที่ราบในภาคกลางหรือภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จังหวัดลำปางเป็นที่ราบ ที่อยู่ระหว่างทิวเขาผีปันน้ำ ซึ่งเป็นทิวเขาที่มีลักษณะซับซ้อน โดยแนวของทิวเขาเอง ต่างเชื่อมต่อกันเป็นโครงข่ายอยู่ทางซีกตะวันออกของภาคเหนือ

ที่มาของชื่อ “ผีปันน้ำ” มาจากแหล่งต้นกำเนิดของแม่น้ำหลายสายที่แยกทิศทางกันไปได้แก่ แม่น้ำปิง วัง ยม และน่าน ที่ไหลลงใต้สู่แม่น้ำเจ้าพระยา และกลุ่มน้ำแม่ลาว น้ำแม่กก และน้ำแม่อิง ที่ไหลขึ้นเหนือไปลงแม่น้ำโขง

ทิวเขาผีปันน้ำ ทอดตัวไปมาอย่างสลับซับซ้อน เริ่มจาก

เส้นแบ่งเขตจังหวัดระหว่างอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ กับอำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงรายทอดยาวไปทางทิศใต้ตามแนวเส้นแบ่งเขตจังหวัดระหว่างอำเภอไชยปราการและอำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ กับอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงรายถึงดอยผาโจ้ จึงหักกลับไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือและทิศเหนือ ตามแนวเส้นแบ่งเขตจังหวัดระหว่างอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย กับอำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปางแล้วหักวกไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ตามแนวเส้นแบ่งเขตจังหวัดระหว่างอำเภอพาน จังหวัดเชียงราย กับอำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง และระหว่างอำเภอวังเหนือและอำเภองาว จังหวัดลำปาง กับอำเภอแม่ใจ อำเภอเมืองพะเยา และอำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยาจากนั้นทิวเขาหักกลับไปทางทิศเหนือ ตามแนวเส้นแบ่งเขตอำเภอดอกคำใต้ อำเภอจุน และอำเภอเชียงคำ กับอำเภอเชียงม่วนและอำเภอปง จังหวัดพะเยาจนสิ้นสุดทิวเขาที่จุดบรรจบกับทิวเขาหลวงพระบาง รวมความยาวประมาณ 475 กิโลเมตร

ตัวเมืองลำปาง[6] อยู่ ณ สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 234.92 เมตร และภูเขาสูงที่สุดอยู่ที่ อำเภอเมืองปาน ชื่อว่า “ดอยลังกา” ความสูง 1,986 เมตร บนละติจูด เหนือ 18 องศา 59’ 53” และลองจิจูด ตะวันออก 99 องศา 24’ 26” 

ที่ว่าการอำเภอเมืองลำปาง
ที่ตั้งเลขที่ 9 ถนนบุญวาทย์ ตำบลหัวเวียง อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง 52000

โทรศัพท์ : 0-5421-7022

โทรสาร: 0-5421-7022

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอเกาะคา
ที่ตั้ง หมู่ที่ 4 ตำบลท่าผา อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง 52130

โทรศัพท์ : 0-5428-1497

โทรสาร: 0-5432-8619

อีเมล: AMPHOEKOKHA52130@gmail.com

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภองาว

ที่ตั้ง หมู่ที่ 2 บ้านหนองเหียง ถนนพหลโยธิน ตำบลนาแก อำเภองาว จังหวัดลำปาง 52110

โทรศัพท์ : 0-5426-1159

โทรสาร: 0-54261159

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอแจ้ห่ม

ที่ตั้งเลขที่ 333 หมู่ที่ 3 ถนนแจ้ห่ม-ลำปาง ตำบลวิเชตนคร อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง 52120

โทรศัพท์ : 0-5427-1216-7, 0-5427-1471-2 , 0-5436-9211

โทรสาร: 0-5427-1216-7

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอเถิน

ที่ตั้ง ถนนพหลโยธิน ตำบลล้อมแรด อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง 52160

โทรศัพท์ : 0-5429-1660

โทรสาร: 0-5429-1660

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอเมืองปาน

ที่ตั้ง หมู่ที่ 4 ตำบลเมืองปาน อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง 52240

โทรศัพท์ : 0-5427-6072

โทรสาร: 0-5427-6072

อีเมล: saraban_mueangpan@dopa.go.th

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอแม่ทะ ง

ที่ตั้ง ถนนลำปาง-แม่ทะ ตำบลนาครัว อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง 52150

โทรศัพท์ : 0-5428-9222

โทรสาร: 0-5428-9222

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอแม่พริก

ที่ตั้ง หมู่ที่ 5 ตำบลพระบาทวังตวง อำเภอแม่พริก จังหวัดลำปาง 52180

โทรศัพท์ : 0-5429-9299

โทรสาร: 0-5429-9099

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอแม่เมาะ

ที่ตั้ง หมู่ที่ 8 ตำบลแม่เมาะ อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง 52220

โทรศัพท์ : 0-5426-6109

โทรสาร: 0-5426-6109

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอวังเหนือ

ที่ตั้ง หมู่ที่ 4 ตำบลวังเหนือ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง 52140

โทรศัพท์ : 054279000

โทรสาร: 054279000

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอสบปราบ

ที่ตั้ง เลขที่ 10/1 หมู่ที่ 2 ตำบลสบปราบ อำเภอสบปราบ จังหวัดลำปาง 52170

โทรศัพท์ : 054296199,054296131

โทรสาร: 0 5429 6199

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอเสริมงาม

ที่ตั้งเลขที่ 94 หมู่ที่ 11 ตำบลทุ่งงาม อำเภอเสริมงาม จังหวัดลำปาง 52210

โทรศัพท์ : 0-5428-6098

โทรสาร: 0-5428-6098

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567

ที่ว่าการอำเภอห้างฉัตร

ที่ตั้งเลขที่ 91 ถนนลำปาง-เชียงใหม่ หมู่ที่ 10 ตำบลเวียงตาล อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง 52190

โทรศัพท์ : 0-5426-9323

โทรสาร: 0-5426-9323

อีเมล:

สายตรงศูนย์ดำรงธรรม 1567